Nennii Historia Britonum 10

[De origine nominis 'Britannia']

Si quis scire uoluerit quo tempore post Diluuium habitata est haec insula, hoc experimentum bifarie inueni. In annalibus autem Romanorum sic scriptum est. Aeneas post Troianum bellum cum Ascanio filio suo uenit ad Italiam, et, superato Turno, accepit Lauiniam filiam Latini, filii Fauni, filii Pici, filii Saturni, in coniugium; et post mortem Latini regnum obtinuit Romanorum uel Latinorum. Ascanius autem Albam condidit, et postea uxorem duxit, et peperit ei filium nomine Siluium. Siluius autem duxit uxorem, et grauida fuit, et nuntiatum est Aeneae quod nurus sua grauida esset; et misit ad Ascanium filium suum, ut mitteret magum suum ad considerandam uxorem et exploraret quid haberet in utero, si masculum uel feminam, et magus considerauit uxorem et reuersus est. Propter hanc uaticinationem magus occisus est ab Ascanio, quia dixit Ascanio quod masculum haberet in utero mulier, et filius mortis erit, quia occideret patrem suum et matrem suam, et erit exosus omnibus hominibus. Sic euenit; in natiuitate illius mulier mortua est, et nutritus est filius, et uocatum est nomen eius Bruto. Post multum interuallum, iuxta uaticinationem magi, dum ipse ludebat cum aliis, ictu sagittae occidit patrem suum, non de industria sed casu. Et expulsus ab Italia, et Arminilis fuit, et uenit ad insulas Maris Tyrreni, et expulsus est a Graecis causa occisionis Turni, quem Aeneas occiderat, et peruenit ad Gallos usque, et ibi condidit ciuitatem Turonum, quae uocatur Turnis. Et postea ad istam peruenit insulam, quae a nomine suo accepit nomen, id est, Britanniam, et impleuit eam cum suo genere, et habitauit ibi. Ab illo autem die habitata est Britannia usque in hodiernum diem.

Se alguén quixese saber en que tempo despois do diluvio esta illa foi habitada, esta información atopeina de dúas maneiras. Por unha banda nos annais dos romanos así está escrito. Eneas trala guerra de Troia co seu fillo Ascanio veu a Italia, e, vencido Turno, aceptou en matrimonio a Lavinia, a filla de Latino, fillo de Fauno, fillo de Pico, fillo de Saturno; e trala morte de Latino foi rei dos romanos ou latinos. Pola súa parte Ascanio fundou Alba, e despois casou, e pariulle un fillo de nome Silvio. Silvio pola súa parte casou, e a súa muller empreñou, e comunicouselle a Eneas que a súa nora estaba preñada; e mandou recado a seu fillo Ascanio, para que enviase ao seu meigo para examinar á muller e investigase que había no utero, se un varón ou unha femia, e o meigo examinou á muller e regresou. Por mor deste vaticinio o meigo foi morto por Ascanio, pois díxolle a Ascanio que a muller tiña un varón no útero, e será un fillo de morte, pois mataría a seu pai e a súa nai, e sería odioso para todos os humanos. Así aconteceu; no seu nacemento a muller morreu, e o fillo foi alimentado, e déusello por nome o de Bruto. Despois de moito tempo, segundo o vaticionio do meigo, mentres el mesmo xogaba con outros, matou a seu pai co golpe dunha frecha, non a propósito senón por casualidade. Foi expulsado de Italia, e estivo en Arminilis, e chegou ás illas do Mar Tirreno, e foi expulsado polos gregos por causa da morte de Turno, ao que matara Eneas, e chegou até os galos, e alí fundou a cidade dos turóns, que se chama Turnis. E despois chegou a esa illa, que tomou o seu nome do seu, isto é, Britania, e encheuna coa súa estirpe, a habitou alí. Dende aquel día está habitada Britania até o día de hoxe.

• Comentario: o texto latino que utilizo é confuso, pois fai de Eneas avó de Silvio para, inmediatamente, referirse á muller deste como a súa nora. A versión que segue Giles parece moito máis completa. Na súa tradución fálase de Eneas como pai de Ascanio e Silvio. Así pois, Bruto sería neto de Eneas, entroncando a orixe de Britania coa orixe de Roma.